1. Wist je dat Ameland vroeger 7 dorpen had in plaats van 4?
Ameland kent van west naar oost vier dorpen: Hollum, Ballum, Nes en Buren.  Maar ooit waren het er zeven. De dynamiek van het Waddengebied heeft twee kanten. Het spel van wind en zee en veranderende patronen op het strand en het wad is mooi om te zien. Maar het heeft ook een andere kant. We ervaren namelijk ook al eeuwenlang de kracht van springtij, storm en verstuivingen. Drie dorpen op Ameland hebben de kracht van moeder natuur niet overleefd.  Twee hiervan komen je misschien wel bekend voor. De boten van Wagenborg dragen namelijk de naam van deze dorpen: Oerd en Sier! Naast Oerd en Sier moet er ooit nog een zevende dorp op Ameland geweest zijn aan de noordkust: Swartwoude. Het landbouw- en strandjuttersmuseum in Buren is vernoemd naar dit dorp. 

2. Wist je dat Ameland 10 jaar lang géén eiland was?
Dit begon allemaal in 1867, met de plannen van jonkheer Teding van Berkhout uit Hoenloo. Hij wilde een dam bouwen tussen Ameland en het vasteland. Door aanslibbing wilde men landbouwgrond creëren. Er waren flink wat bedenkingen over het plan, maar de jonkheer kreeg genoeg aandeelhouders bij elkaar om van start te gaan. In 1869 ontving hij goedkeuring vanuit de overheid en kreeg hij zelfs een subsidie van 4 ton. Volgens Teding van Berkhout moest de dam het vasteland beschermen tegen overstromingen. In 1872 waren de werkzaamheden al zo vergevorderd dat de jonkheer over de dam van Holwerd naar Ameland kon lopen. In de eerste Bosatlas van 1877 staat de dam zelfs getekend op de kaart! (zie foto). Maar, het was geen succes: de dam bleek niet stormbestendig en na zware stormen in de winter van 1882 werd besloten met de reparatiewerkzaamheden te stoppen. De dam is bij laag water nog steeds deels te zien waardoor wadlooptochten gebruik kunnen maken van dit stukje historie. De veerdam bij Holwerd is de aanzet van deze dam.

3. Ken je het Amelander sprookje al? 
Oke, oke. Een sprookje kunnen we het niet helemaal noemen, eerder een volksverhaal. Onze Waddeneilanden zitten boordevol met deze bekende volksverhalen. Ameland heeft het meest bekende verhaal: Rixt van ‘t Oerd. Laten we beginnen met het standbeeld dat in het midden van Buren staat, het standbeeld van Rixt van ‘t Oerd en tevens de hoofdpersoon van dé legende van het eiland. 

Rixt woonde als weduwe op ‘t Oerd. Haar man is nooit teruggekomen van de Walvisvaart en het enige dat ze nog had was haar zoon Sjoerd. Ze leefden in armoede, in een klein hutje midden in natuurgebied ‘t Oerd. Het hutje was gemaakt van strandhout, gevonden tijdens het jutten op het strand. Tijdens de juttochten hoopten Sjoerd en Rixt aangespoelde goederen van vergane schepen te vinden. Maar Sjoerd wilde eigenlijk, net als zijn vader, de zee op. Het armoedige leven frustreerde hem en hij was daarom ook vastbesloten in zijn keuze, ondanks het verdriet van zijn moeder. Af en toe kwam Sjoerd terug naar het eiland om zijn moeder te voorzien van genoeg eten en drinken. Maar, op een dag kwam Sjoerd niet meer terug, dus moest Rixt voor haar zelf zorgen. Ze besloot weer te gaan jutten, maar het had weinig succes. Ze was ten einde raad en bedacht een duister plan. Hoog op de Oerdsduin bond ze een lantaarn vast, om op die manier schepen te verleiden. En het lukte, want een rijk schip was vastgelopen op een zandbank na een storm. Naast een hele goede vangst vond Rixt ook nog iets anders aan. Half onder het zand bedekt, trof ze een lijk aan. Het lijk van haar eigen zoon Sjoerd. Ze probeerde haar zoon nog tot leven te wekken, maar het was te laat. Vandaag de dag, wanneer de wind uit het noordwesten, kun je Rixt nog altijd horen jammeren om haar zoon. 

4. Wist je dat we op Ameland een eigen woordenboek hebben?
‘t Groate Amelander Woa’deboek, zoals we dat op Ameland noemen. Zo, zie dat maar eens uit te spreken!

5. 100 kilometer aan fietspad
Voor de fietsliefhebbers onder ons is Ameland een perfect Waddeneiland. Met maar liefst 100 kilometer aan fietspaden is Ameland het Waddeneiland met het op één na hoogste aantal kilometers fietspad. 

6. 27 kilometer aan strand
Een rustig plekkie op het strand van Ameland zoeken is geen moeilijke opgave. Er is namelijk 27 kilometer aan strand! De stranden zijn te vinden aan de Noordkant van het eiland. In de zomer is er toezicht op deze stranden. 

7. Oudste huisje op Ameland
Wist je dat het oudste huisje van Ameland is gebouwd in 1561? Je kunt dit huisje bewonderen in Hollum, op de Johannes Bakkerstraat 7. Het huis heeft de status van een rijksmonumen

8. Oranje boven op Ameland
Ameland kleurt nét iets meer oranje dan de andere Waddeneilanden. Prinses Henriëtte Amalia Maria van Anhalt-Dessau (de toen 38-jarige dochter van een Nassau en kleinkind van Oranje) kocht Ameland namelijk in 1704 als cadeau voor haar zoon Johan Willem Friso (voor 170.000 gulden). Een koopje, toch? Ameland lag min of meer in de “uitverkoop”. Ameland was eeuwenlang in handen van de Cammingha’s. Na het overlijden van de laatste telg van de Cammingha’s, kwamen de Oranjes in beeld.